Dodatkowe urlopy i przerwy w pracy – jakie zmiany wprowadza nowelizacja kodeksu pracy?

Rok 2023 przyniósł poważne zmiany w Kodeksie pracy. Oprócz nowelizacji przepisów w zakresie pracy zdalnej (od 7 kwietnia 2023), od 26 kwietnia 2023 roku zaczną obowiązywać regulacje wdrażające unijną dyrektywę work-life balance oraz dyrektywę w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków zatrudnienia.

Nowelizacja Kodeksu pracy, której celem jest wdrożenie do polskiego prawa pracy unijnych dyrektyw: dotyczącej work-life balance oraz tzw. rodzicielskiej została uchwalona 9 marca.

Co gwarantuje pracownikowi dyrektywa work-life balance?

• nieprzenaszalny na drugiego rodzica indywidualny urlop rodzicielski w wymiarze 9 tygodni, a także 70-procentowy zasiłek macierzyński za cały okres urlopu rodzicielskiego dla każdego z rodziców,
• dodatkowy (bezpłatny) urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku; będzie można z niego skorzystać jeśli pojawi się potrzeba zapewnienia osobistej opieki osobie bliskiej (syn, córka, matka, ojciec lub współmałżonek) lub mieszkającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych,
• zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej do 2 dni lub 16 godzin w roku, z zachowaniem prawa do 50% wynagrodzenia; zwolnienie będzie przysługiwać w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem,
• elastyczna organizacja i czas pracy – pracownik będzie mógł dostosować swoją organizację pracy do indywidualnych potrzeb,
• dwie dodatkowe przerwy wliczane do czasu pracy; obecnie, jeśli pracownik pracuje co najmniej 6 godzin, obowiązuje jedna, co najmniej 15-minutowa przerwa; po zmianach pracownicy otrzymają prawo do drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeśli dobowy wymiar czasu pracy jest dłuższy niż 9 godzin; trzecia przerwa będzie przysługiwała, gdy czas pracy przekroczy 16 godzin,
• rodzice dzieci do 8. roku życia będą mogli odmówić pracy w nadgodzinach lub wyjazdu w delegację, dodatkowo będą mogli wnioskować o pracę zdalną.

Zmiany przepisów, a obowiązki dla pracodawców?

Pracodawcy będą obowiązani m.in. uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony i nie będą mogli zakazywać pracownikom zatrudniania się równolegle u innych pracodawców, chyba że strony zawrą umowę o zakazie konkurencji. Ponadto w informacji dla pracownika do zatrudnienia będą obowiązani powiadamiać np. o przerwach w pracy, nadgodzinach czy też procedurach rozwiązania stosunku pracy.