Opodatkowanie fundacji rodzinnej

Fundacje rodzinne w Polsce cieszą się szczególnym traktowaniem podatkowym, które sprzyja zarówno ich tworzeniu, jak i bieżącej działalności. Zrozumienie zasad opodatkowania fundacji rodzinnej jest kluczowe dla efektywnego planowania podatkowego. Oto przegląd najważniejszych aspektów opodatkowania fundacji rodzinnej, w tym sposoby wniesienia mienia oraz stosowane zwolnienia i stawki podatkowe.

Wnoszenie mienia do fundacji rodzinnej

Mienie może być wniesione do fundacji rodzinnej na dwa główne sposoby:

• wyposażenie fundacji w kapitał założycielski przez fundatora – taka forma wniesienia kapitału jest podstawowym aktem prawny przy tworzeniu fundacji,
• wtórne wniesienie praw majątkowych przez fundatora lub inne osoby – to dotyczy praw, które mogą być wniesione do fundacji po jej założeniu.

Obie formy wniesienia mienia są zwolnione z obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych, co stanowi istotną zachętę podatkową dla potencjalnych fundatorów i darczyńców.

Opodatkowanie bieżącej działalności fundacji rodzinnej

Fundacja rodzinna korzysta z podmiotowego zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych, co oznacza, że większość jej przychodów jest zwolniona z podatku. W praktyce ze zwolnienia korzystają dochody, które nie pochodzą z działalności gospodarczej fundacji rodzinnej albo pochodzą z takiej działalności, ale mają swoje źródło w:

• zbywaniu mienia (ale nie działalności handlowej),
• najmie, dzierżawie lub innym udostępnianiu mienia do korzystania,
• uczestnictwie w oraz przystępowaniu do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze,
• nabywaniu i zbywaniu papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze,
• udzielaniu pożyczek beneficjentom, spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje, oraz spółkom osobowym, w których uczestniczy jako wspólnik,
• obrocie zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej,
• produkcji produktów roślinnych i zwierzęcych (z ograniczeniami),
• gospodarce leśnej.

Wyjątki od zwolnień podatkowych

Nie wszystkie działania fundacji rodzinnej są jednak zwolnione z opodatkowania. Podatek dochodowy w wysokości 19% dotyczy przychodów z najmu lub dzierżawy przedsiębiorstwa lub jego części, jeżeli są one wykorzystywane do prowadzenia działalności przez beneficjenta, fundatora lub podmioty z nimi powiązane. Dodatkowo, fundacja płaci podatek dochodowy od budynków o wartości początkowej powyżej 10 milionów złotych w wysokości 0,035% ich wartości miesięcznie.

Działalność gospodarcza nieobjęta ustawowym katalogiem zwolnień podlega opodatkowaniu 25% podstawy opodatkowania. W takich przypadkach fundacja nie może korzystać z różnych ulg podatkowych dostępnych dla innych podmiotów gospodarczych. W tym przypadku fundacja rodzinna nie może skorzystać z następujących zwolnień i odliczeń:

• zwolnień przedmiotowych od podatku dochodowego,
• odliczenia darowizn od podstawy opodatkowania,
• ulgi na działalność badawczo-rozwojową,
• ulgi na prototyp,
• ulgi prowzrostowej,
• ulgi konsolidacyjnej,
• ulgi na dokonanie pierwszej oferty publicznej,
• ulgi dla wspierających sport, kulturę i edukację,
• ulgi na terminale płatnicze,
• ulgi na złe długi.

Opodatkowanie wypływu mienia i świadczeń z fundacji

W kontekście opodatkowania fundacji rodzinnej, szczególną uwagę należy zwrócić na sposób, w jaki są opodatkowane świadczenia i mienie wypływające z fundacji. Poniżej przedstawiamy zasady opodatkowania tych przepływów majątkowych, które są kluczowe dla zrozumienia obciążeń podatkowych dla beneficjentów i samej fundacji.

Podatek dochodowy od osób prawnych

W przypadku przekazywania świadczeń lub mienia z fundacji rodzinnej, stosuje się zryczałtowany podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) w wysokości 15%. Opodatkowanie to dotyczy zarówno mienia, jak i różnych form świadczeń przekazywanych beneficjentom, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio.

Kategorie opodatkowania

• Świadczenia według statutu i listy beneficjentów: Kiedy fundacja przekazuje składniki majątkowe beneficjentom zgodnie ze statutem i oficjalną listą beneficjentów, wartość tych świadczeń podlega opodatkowaniu 15% CIT. To obejmuje zarówno pieniądze, jak i inne wartości majątkowe, które są przekazywane zgodnie z celami fundacji.
• Mienie w związku z rozwiązaniem fundacji: W sytuacji likwidacji fundacji rodzinnej, mienie rozdzielane wśród beneficjentów lub innych uprawnionych również podlega 15% stawce podatku dochodowego. Wartość opodatkowania może być jednak pomniejszona o wartość podatkową (koszt uzyskania przychodu) mienia wniesionego przez fundatorów, ale nie wyższą od wartości rynkowej tego mienia przed wniesieniem go do fundacji.
• Ukryty zysk: Określenie "ukryty zysk" odnosi się do wszelkiego rodzaju korzyści, które mogą być traktowane jako dochód, ale nie są bezpośrednio związane ze statutową działalnością fundacji. To może obejmować różne formy korzyści majątkowych, takie jak odsetki od pożyczek udzielonych fundacji przez beneficjentów, darowizny, czy inne świadczenia nieodpłatne lub częściowo odpłatne, które nie wynikają wprost z działalności fundacji.

Praktyczne konsekwencje opodatkowania

Podatek dochodowy od osób prawnych, choć zryczałtowany, stanowi istotne obciążenie dla fundacji i jej beneficjentów, szczególnie w kontekście likwidacji fundacji lub większych transferów majątkowych. Precyzyjne zrozumienie tych zasad pozwala na lepsze planowanie finansowe zarówno działalności fundacji, jak i zarządzania prywatnym majątkiem beneficjentów.

Ważne!

Zrozumienie zasad opodatkowania fundacji rodzinnej jest kluczowe dla efektywnego zarządzania i planowania działań fundacji. Atrakcyjne zwolnienia podatkowe mają na celu wspieranie działalności beneficjalnej i filantropijnej, lecz wymagają precyzyjnego stosowania się do przepisów, aby uniknąć ryzyka podatkowego. Wiedza na temat obowiązujących stawek i zwolnień podatkowych pozwala na optymalizację korzyści płynących z prowadzenia fundacji rodzinnej.

Jak założyć fundację rodzinną? Jak wygląda cały proces w aspekcie prawnym i księgowym? Kto może z niego skorzystać? Masz wątpliwości, zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami.